Jak mierzy się wilgotność tektury?

W otaczającym nas powietrzu zawsze znajduje się pewna ilość pary wodnej, która zmienia się w zależności od temperatury. Papier jest materiałem higroskopijnym, co oznacza, że posiada zdolność pochłaniania wody i wykazuje tendencję do osiągania równowagi w stosunku do wilgotności swojego otoczenia. Celuloza, będąca głównym składnikiem mas włóknistych, z których produkowany jest papier zachowuje wspomniane wyżej właściwości nawet po jej wtórnym przetworzeniu.

Jak się określa zawartość wody w papierze? Zawartość wody w materiałach można definiować za pomocą dwóch pojęć: wilgotności bezwzględnej określanej jako stosunek masy wody do masy materiału suchego oraz wilgotności względnej określanej z kolei jako stosunek zawartej masy wody do całkowitej masy badanego materiału.

Jak reaguje papier na skutek nadmiaru wody

Podczas pochłaniania wody włókna celulozowe puchną, zaś podczas zmniejszania wilgotności kurczą się. Pochłonięta woda wpływa na szerokość włókien, dlatego też zmiany wymiarów papieru obserwuje się w kierunku poprzecznym, w kierunku podłużnym papier reaguje na zmiany wilgotności o wiele słabiej. Zawartość wody w materiale istotnie wpływa również na jego właściwości fizyczne.

Zbyt wysoka zawartość wilgoci znacząco obniża wartości parametrów wytrzymałościowych papieru. Ponadto zwiększają się odkształcenia liniowe i wzrasta jego miękkość i szorstkość. Z kolei zbyt niska zawartość wilgoci sprawia, że papier staje się kruchy, łamliwy i podatny na pękanie. W przypadku dalszego przetwórstwa papieru, w zależności od zastosowanego rodzaju kleju zawartość wilgoci w papierze będzie istotnie wpływała na proces jego klejenia.

Kontrola jakości papieru podczas produkcji

Ze względu na tak istotny wpływ zawartości wilgoci na właściwości papieru, parametr ten stał się bardzo ważnym elementem kontroli jakości podczas produkcji tego materiału. Rekomendowaną metodą oznaczania zawartości wilgoci jest metoda opisana w normie PN-EN ISO 287. Metoda ta jest metodą wagową, opartą na stosowaniu suszarki komorowej w celu dokładnego wysuszenia badanego materiału. Oprócz wspomnianej wyżej metody do oznaczenia zawartości wilgoci w danym materiale można zastosować wszelkiego rodzaju mierniki wilgotności, jednak trzeba mieć na uwadze, że będą to w dużej mierze pomiary poglądowe.

Jak wyglądają dalsze etapy kontroli jakości papieru?

Proces produkcji papieru jest ściśle kontrolowany, aby gotowy produkt posiadał określoną wilgotność. Kontrola zawartości wilgoci w papierze nie kończy się jednak w momencie jego wyprodukowania. Ze względu na tak istotny wpływ zawartości wilgoci na właściwości produktu, parametr ten stał się bardzo ważnym elementem kontroli jakości podczas produkcji papieru. Warunki składowania wyrobów papierniczych należy dobrać tak, aby papier pozostawał w równowadze z otoczeniem, co zapewni brak wymiany wilgoci. Wykonuje się to poprzez dobór odpowiedniej temperatury pomieszczenia lub jej odpowiednie nawilżanie. Ponadto bardzo ważne są warunki klimatyczne pomieszczenia, w którym papier jest przetwarzany – np. cięty, klejony, drukowany. Należy mieć na uwadze, że im większa będzie różnica wilgotności, jaką posiada papier w stosunku do wilgotności panującej w pomieszczeniu, w którym jest przetwarzany, tym większe będzie prawdopodobieństwo, że podczas tego procesu wystąpią takie problemy jak falowanie wstęgi, pogorszenie jakości wydruku itp. Jeśli w hali produkcyjnej panują odmienne warunki klimatyczne niż w magazynie, zaleca się, aby przed użyciem papieru zapewnić mu odpowiednie klimatyzowanie w hali produkcyjnej, dobierając właściwy czas tego procesu, w zależności od szerokości zwoju papieru czy wysokości stosu jego arkuszy.